De volgende zaadoliën worden vaak gebruikt in de keuken:
- Zonnebloemolie
- Raapzaadolie
- Pindaolie/arachideolie
- Koolzaadolie
- Sojaolie
- Maisolie
- Saffloerolie
Omdat deze oliën zo goedkoop zijn, worden ze verwerkt in vele producten. Zo tref je ze bijna aan in alle kant en klaar maaltijden. Slaolie bestaat bijvoorbeeld uit een combinatie van sojaolie en raapzaadolie. Zaadoliën tref je ook aan in mayonaise en margarines. Ook in restaurants worden ze vaak gebruikt. Wees je er dus van bewust dat als je vaak buiten de deur eet, je deze oliën ook veel binnenkrijgt.
Waarom zijn zaadoliën zo ongezond?
- Hoge Temperatuur Verwerking:
Deze oliën worden vaak bij hoge temperaturen verwerkt. Dit zorgt ervoor dat de vetzuren in de zaden sneller oxideren en zo de kans op ontstekingen verhogen. - Synthetische Antioxidanten:
Om het oxideren te voorkomen worden er vaak synthetische antioxidanten gebruikt. Deze synthetische middelen hebben een schadelijke invloed op de hormoonhuishouding, het immuunsysteem, en hebben soms zelfs carcinogene effecten. - Omega 6 Vetzuur Linoleenzuur:
Zaadoliën bevatten relatief veel van het omega 6 vetzuur linoleenzuur en verstoren daarmee een gezonde omega 3/omega 6-verhouding. Dit is een belangrijke oorzaak van het ontstaan van chronische aandoeningen. - Genetische Modificatie:
De zaden waaruit de oliën worden gewonnen zijn vaak genetisch gemodificeerd. Hierbij wordt er vaak het omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat gebruikt, wat schadelijke effecten kan hebben voor onze gezondheid.
Problemen met Zaadoliën bij Hoge Temperaturen
- Verandering in Structuur:
Wanneer zaadoliën onder hoge temperaturen worden geperst, kunnen de onverzadigde vetzuren veranderen in transvetzuren, die giftig zijn.
Transvetzuren ontstaan door de verandering van de onverzadigde bindingen tijdens verhitting en zijn schadelijk voor de gezondheid. - Kwetsbaarheid voor Warmte en Oxidatie:
Onverzadigde vetzuren in zaadoliën zijn gevoelig voor warmte, zuurstof en licht.
Deze factoren kunnen oxidatie veroorzaken, wat de olie ranzig en ongezond maakt. - Niet Geschikt voor Verhitting:
Door de gevoeligheid voor hoge temperaturen zijn zaadoliën niet geschikt om in te bakken of te verhitten.
Verhitten kan leiden tot de vorming van schadelijke verbindingen die de celstofwisseling negatief beïnvloeden.
Aanbevelingen voor Gezond Gebruik
- Koud Geperste Oliën:
Zonnebloemolie is van nature gezond maar moet koud geperst zijn om de gezonde eigenschappen te behouden.
Koude persing voorkomt de vorming van transvetzuren en behoudt de voedingswaarde van de olie. - Opslag:
Bewaar koudgeperste zaadoliën op een koele, donkere plaats en sluit de fles goed af om blootstelling aan lucht en licht te minimaliseren.
Gebruik de olie binnen een redelijke termijn om ranzigheid te voorkomen. - Alternatieven voor Verhitting:
Voor bakken en koken is het beter om verzadigde vetten zoals roomboter, ghee of kokosolie te gebruiken. Deze vetten zijn stabieler bij hoge temperaturen.
Olijfolie, die minder onverzadigd is, kan beter tegen verhitting. Gebruik bij voorkeur de koudgeperste variant en gebruik deze bij voorkeur koud.
Conclusie
Sommige zaadoliën kunnen gezond zijn als ze op de juiste manier worden geproduceerd en gebruikt. Vermijd hoge temperaturen en kies voor koudgeperste varianten. Voor koken en bakken zijn verzadigde vetten zoals roomboter, ghee en kokosolie de beste keuzes. Zorg ervoor dat oliën goed worden bewaard om hun voedingswaarde te behouden en ranzigheid te voorkomen.
In een toekomstige discussie kunnen we dieper ingaan op de voordelen en nadelen van verzadigde vetten, maar voor nu is het belangrijk om bewust om te gaan met de keuze en het gebruik van oliën in je dieet.
